Son sözü başta söylemek gerekirse bir bebeğin kendi yatağında, tek başına, çaresizce ve ağlayarak uyumaya bırakıldığı davranışçı uyku eğitimi yaklaşımlarını önermiyorum. Bu yöntem ister ağlayarak uyumaya bırakma ister kısmi ağlatma ister yatır-kaldır isterse de adı farklı ama mantığı benzer olan bir başka yöntem olsun.

Çocuk ve çevresini bütün olarak ele almayan, uyku bilimi ve çocuk gelimi prensiplerine dayanmayan ve sadece çocuğun uyumasına odaklanan yöntemlerle de kısa süreli sonuçlar elde edilebilir. Ancak bebek ve çocuklara sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırmak bundan çok öte ve farklı bir durumdur.

Uyku bir ihtiyaçtır ve bebeklerin büyük bir kısmı bu ihtiyaçlarını karşılayacak donanımla doğarlar.

Ancak uykuya dalma ve uykuyu sürdürme edinilen veya kazanılan bir beceridir. Bu beceri bir yönüyle de bir gelişim basamağıdır.

Bir grup bebek bu beceriyi zamanında ve kalıcı olarak kazanmakta zorluk yaşar ve bu konuda erişkin desteği ve yardımına ihtiyaç duyar.

Bebek uyku eğitimi kavramı işte bu ihtiyaçtan ortaya çıkmıştır.

Bir bebeğin yardımsız olarak uykuya dalabilmesi ve gece boyunca blok şeklinde ve/veya kesintisiz uyuyabilmesi bazı şartlara ve faktörlere bağlıdır. Bunlar:

• Bebeğin uykuya engel sağlık sorununun olmaması
• Bebeğin beslenme düzeyi ve düzeni
• Bebek ve ailenin uyku düzeni
• Bebekle birincil bakım veren arasında güven ilişkisi
• Ebeveynler ve aile bireyleri arasında pozitif iletişim ve özellikle anneye yönelik destek
• Uyku ortamının fiziksel yönden düzenlenmesi
• Kaliteli uykuya engel faktörlerin ortadan kaldırılması
• Olumsuz uyku ilişkilendirmeleri ve uyku desteklerinin azaltılması/kesilmesi
• Bebeğin duyusal, duygusal ve zihinsel gelişimi
• Sağlıklı uyku alışkanlığı kazanılmasına yönelik bilinçli ebeveyn tutumları

Bebek uykusu değerlendirilirken bebek, ebeveyn, aile, fiziksel şartlar başta olmak üzere uyku üzerine etkili tüm faktörlerin göz önünde bulundurulduğu bütüncül yaklaşıma ihtiyaç vardır.

Bu yaklaşımla kaliteli uykuya engel olan faktörleri ortadan kaldırmak ve gebelikten itibaren anneye ve doğumdan itibaren de bebek ve çocuklara sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak mümkündür.

Hem de kısa sürede, kolay ve kalıcı olarak…

Doç. Dr. M. Şükrü PAKSU

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Atakum-SAMSUN

Tel: 0552 369 06 55