Otizm nedir?

Otizm spektrum bozukluğu; doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan nörogelişimsel bir bozukluktur. En belirgin bulguları dil, oyun ve sosyal etkileşim becerilerinin beklenenin altında olmasıdır. Otizmin, beynin yapısı ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir

Bulguların çeşitliliği ve şiddeti çocuktan çocuğa değişim gösterir. Bu nedenle “spektrum” terimi tercih edilmektedir.

Otizm belirtileri nelerdir?

Aşağıdaki belirtilerin bir ya da daha fazlasına sahip çocukların otizm spektrum bozukluğu yönünden değerlendirilmesi önerilir.

• Başkalarıyla göz teması kurmaktan kaçınıyorsa,
• İsmi söylediğinizde bakmıyorsa,
• Söylenenleri işitmiyor gibi davranıyorsa,
• İstediği şeyleri parmağıyla göstermiyor ya da gösterilen nesneye yönelmiyorsa,
• Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa,
• Akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa,
• Bazı sözleri tekrar tekrar ve bağlamından ilişkisiz şekilde söylüyorsa,
• Dil becerisi yaşıtlarının ve beklenenin gerisinde ise,
• Sallanma, çırpınma, parmak ucunda yürüme gibi hareketleri varsa,
• Takıntılı davranışlar gösteriyorsa,
• Dönen nesnelere karşı aşırı ilgi duyuyorsa,
• Yaş ve gelişim düzeyine göre aşırı hareketliyse,
• Kurallara uyum sağlamakta zorlanıyor veya sağlayamıyorsa,
• Gözleri uzun süre bir nesneye takılıp sabit kalıyorsa,
• Eşyaları sürekli döndürme, sıraya dizme gibi tekrarlayıcı hareketler yapıyorsa,
• Tek tip beslenme, tek tip giyinme gibi aşırı seçici davranışlar sergiliyorsa,
• Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa,

Otizm tedavi edilebilir mi?

Otizm spektrum bozukluğunda tedavi edici özelliği kanıtlanmış bir ilaç bulunmamaktadır.  Günümüzde otizm tedavisinin temelini eğitim oluşturmaktadır. Erken yaşta başlatılan, ailenin de aktif rol aldığı, bireyselleştirilmiş ve sürekli bir eğitimle belirtilerin önemli bir kısmı düzelebilir, hatta kaybolabilir. Hedefe yönelik yoğun terapiler ile çocuğa yeni beceriler kazandırılabilir ve davranış problemleri azaltılabilir.

Otizmli çocuklarda ergoterapi ve duyu bütünleme terapilerinin yararları nelerdir?

Ergoterapi; bireylerin bağımsızlık ve fonksiyonelliklerini geliştirerek topluma katılımlarını artıran kişi merkezli sağlık mesleğidir. Otizmli çocuklar günlük yaşam aktivitelerine katılımı engelleyen, bağımsızlık ve fonksiyonelliklerin azaltan çeşitli sorunlara sahiptirler. Bu sorunların büyük bir kısmının temelinde duyu bütünleme bozukluğu yat Bu durum onların yaşam kalitelerini düşürmektedir. Duyu bütünleme terapisi başta olmak üzere ergoterapi uygulamalaraı; otizmli bireylerin sahip oldukları sorunların azaltılması ve ortadan kaldırılmasında yararı kanıtlanmış bir tedavi yöntemidir.

Otizmli çocuklarda ergoterapi uygulamalarının temel amaçları:

• Duyu bütünleme bozukluğunu düzeltmek,
• Günlük yaşam aktivitelerine katılımı artırmak,
• Akademik öğrenmeyi geliştirmek,
• Sosyal becerileri geliştirerek topluma uyumu sağlamak,
• Duyusal algı sorunlarını gidermek,
• İnce ve kaba motor becerilerini desteklemek,
• Stresle baş etme becerilerini geliştirmek,
• Dürtüsel ve tekrarlayıcı (stereotipik) davranışları azaltmak,
• Yeme, uyku, tuvalet gibi günlük yaşam aktivitelerideki sorunları gidermek,

Otizm belirtilerinin türü ve ağırlığı çocuklar arasında farklılık gösterir. Bu nedenle otizm spektrum bozukluğuna sahip tüm çocuklar için ideal tek bir terapi yöntemi yoktur. Tedavi başarısını artırmak için çocuk özelinde ergoterapi müdahale programı oluşturulmalıdır. Bu amaçla aileden ayrıntılı öykü alınır, standart testler, klinik gözlem ve değerlendirmeler yapılır. Elde edilen sonuçlara göre çocuğun ihtiyaçlarını öncelikleyen bireysel ergoterapi programı oluşturulur.

Tedavi başarısının temel belirleyicisi; uzun süreli, kesintisiz, yoğun ve multidisipliner terapidir. Terapi sürecinde ailenin aktif olarak rol alması çok önemlidir. Gerekli durumlarda çocuğun ev ve okul ortamı başta olmak üzere yaşam alanları değerlendirilmeli, çocuğun öğretmeni, varsa çocuğa bakım veren diğer kişiler, akrabaları ve arkadaşları da bilgilendirilmelidir. Otizmli çocukların terapi süreçleri uzun süreli ve zorludur. İnanma ve sabır gerektirir. Ergoterpiyi de içeren müdahale programları ile çocukların yaşam kalitesi yükselir, günlük yaşam aktivitelerine katılımları artar, akademik ve sosyal becerileri gelişir. Sonuçta hem otizmli çocuğun hem ailenin hayatı kolaylaşır.